Táo bón là gì?
Táo bón là một trong những bất thường thường gặp nhất của hệ tiêu hóa, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Táo bón phổ biến hơn ở phụ nữ và ảnh hưởng đến họ thường xuyên hơn khi họ lớn tuổi.
Táo bón là tình trạng rối loạn tiêu hóa với triệu chứng phân khô, cứng, gây khó khăn khi đi đại tiện, kèm theo cảm giác đau vùng hậu môn, thời gian đại tiện và rặn phân kéo dài hoặc nhiều ngày mới đi một lần (ít hơn 3 lần mỗi tuần).
Táo bón thông thường chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và có thể cải thiện khi điều chỉnh chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài, không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống, mà còn có thể tạo thành táo bón mạn tính.
Nguyên nhân gây táo bón
Một số nguyên nhân phổ biến gây táo bón có thể kể đến như:
- Ăn kiêng hoặc thay đổi chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt hàng ngày.
- Thiếu chất xơ trong khẩu phần.
- Mắc các bệnh lý đường tiêu hóa.
- Lười vận động, ít/không tập thể dục.
- Nhịn đi đại tiện.
- Uống không đủ nước.
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc.
Người bị táo bón không nên ăn gì?
Khi bị táo bón, nhiều người băn khoăn nên kiêng gì để tránh bệnh nặng hơn. Chế độ ăn uống có ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của hệ tiêu hóa.
Vì vậy, người đang bị táo bón cần chú ý tránh hoặc hạn chế những thực phẩm bất lợi. Dưới đây là 10 thực phẩm nên hạn chế khi bị táo bón.
Thực phẩm chế biến sẵn
Thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt muối, thịt hộp, thịt hun khói… thường chứa nhiều natri và chất bảo quản, có thể gây mất cân bằng chất lỏng trong cơ thể, khiến phân trở nên khô và khó đào thải. Bên cạnh đó, nhóm thực phẩm này thường giàu chất béo nhưng thiếu chất xơ, khiến quá trình tiêu hóa trì hoãn và ảnh hưởng đến việc cải thiện tình trạng táo bón.
Đồ ăn nhiều dầu mỡ
Các món ăn chiên rán như khoai tây chiên, gà rán hay bánh chiên dù có hương vị hấp dẫn nhưng lại là một trong những nguyên nhân phổ biến gây táo bón, đặc biệt khi sử dụng thường xuyên hoặc vượt quá mức cần thiết. Nhóm thực phẩm này thường chứa hàm lượng lớn chất béo khó tiêu, dẫn đến hệ tiêu hóa phải hoạt động vất vả hơn để tiết ra nhiều dịch tiêu hóa nhằm phân hủy lượng chất béo.
Khi chất béo dư thừa không được hấp thụ, phần còn lại sẽ đi xuống đại tràng, kết dính và làm phân trở nên khô cứng, khiến việc đi tiêu trở nên khó khăn hơn, từ đó làm nặng thêm tình trạng táo bón.

Sữa và các sản phẩm từ sữa
Sữa và các sản phẩm từ sữa như phô mai, bơ, sữa đặc… chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe, nhưng dùng quá nhiều có thể khiến tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng hơn. Nguyên nhân là do nhóm thực phẩm này giàu đạm, khi tiêu thụ quá mức sẽ dễ gây đầy hơi, chướng bụng, tạo cảm giác khó chịu và mệt mỏi. Vì vậy, người bị táo bón nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định lượng sữa và sản phẩm từ sữa phù hợp, giúp tránh gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
Thực phẩm chứa nhiều đường bổ sung
Khi bị táo bón, nên hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo ngọt, nước ngọt có ga, trái cây sấy… Việc nạp quá nhiều đường trong khẩu phần có thể khiến chứng táo bón trở nên trầm trọng hơn.
Đồ ăn cay nóng
Người đang gặp tình trạng táo bón nên tránh các món cay nóng, bởi thức ăn cay có thể kích thích niêm mạc ruột, gây rối loạn tiêu hóa và làm nặng thêm triệu chứng táo bón. Việc ăn quá nhiều thực phẩm cay còn khiến quá trình đại tiện trở nên khó khăn, gây đau rát vùng hậu môn khi đi ngoài.
Carbs tinh chế
Người bị táo bón nên giảm tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều tinh bột tinh chế như bánh mì trắng, cơm trắng, bún, phở, hủ tiếu… Đây là nhóm thực phẩm gần như không có chất xơ, trong khi sau khi ăn vào sẽ chuyển hóa nhanh thành đường. Dùng quá nhiều tinh bột tinh chế có thể gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
Thức ăn mặn, nhiều muối
Chế độ ăn quá mặn có thể khiến cơ thể hút ngược nước từ ruột để bù đắp lượng muối dư thừa trong máu. Quá trình này làm giảm lượng nước của chất thải, khiến phân khô, cứng và khó đào thải.
Các loại thịt đỏ
Những loại thịt đỏ như thịt bò, thịt bê, thịt cừu, thịt lợn thường chứa nhiều protein và chất béo bão hòa, trong khi không có chất xơ. Việc tiêu thụ thường xuyên nhóm thực phẩm này khiến cơ thể mất nhiều thời gian để tiêu hóa, tạo áp lực lên hệ tiêu hóa và khiến táo bón kéo dài.
Bên cạnh đó, thịt đỏ thường được dùng thay thế cho các thực phẩm giàu chất xơ như rau, củ, quả, dẫn đến giảm tổng lượng chất xơ nạp vào cơ thể mỗi ngày.
Trứng
Trứng là nguồn protein giàu dinh dưỡng, nhưng lại không có chất xơ, nếu ăn quá nhiều có thể gây đầy bụng, khó tiêu, khiến táo bón nặng hơn. Tuy nhiên, không cần kiêng hoàn toàn trứng, người bị táo bón nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định lượng trứng tiêu thụ hợp lý.
Đồ uống có cồn

Người đang bị táo bón nên tránh các loại đồ uống có cồn như bia, rượu… vì cồn làm tăng bài tiết nước qua đường tiểu, khiến cơ thể mất nước, làm phân khô và khó di chuyển trong ruột. Ngoài ra, cồn còn tác động xấu đến đường ruột, gây rối loạn tiêu hóa. Vì thế, người bị táo bón cần hạn chế việc dùng đồ uống có cồn.
Táo bón là vấn đề tiêu hóa thường gặp, bắt nguồn chủ yếu từ chế độ ăn uống và lối sống chưa hợp lý. Việc nhận biết và hạn chế các thực phẩm bất lợi như đồ ăn chế biến sẵn, món chiên rán, thịt đỏ, sữa và các sản phẩm từ sữa, thực phẩm nhiều đường, đồ ăn cay nóng, tinh bột tinh chế, món ăn mặn, trứng và đồ uống có cồn đóng vai trò quan trọng giúp cải thiện tình trạng táo bón.


